Wąkrotka azjatycka – cudowna roślina z Dalekiego Wschodu

W ostatnich latach obserwuje się wzrost świadomej pielęgnacji skóry. Konsumenci mając świadomość korzyści płynących z natury, coraz częściej wybierają produkty zawierające składniki pochodzenia naturalnego. Jednym z takich składników jest Wąkrotka azjatycka, która swoją popularność zawdzięcza unikalnym składowym o udowodnionym działaniu przeciwzapalnym oraz regenerującym.

Występuje ona w dwóch kosmetykach MIOBEL: Lekkim kremie nawilżającym i Toniku róża z maliną.  Poniższy wpis powstał po to, aby ukazać w pełni fenomen tej rośliny.

Pochodzenie i właściwości Wąkrotki azjatyckiej

Wąkrota azjatycka (Centella asiatica L. Urban), syn. Hydrocotyle asiatica L. jest rośliną leczniczą, wykorzystywaną w tradycyjnej medycynie krajów azjatyckich od tysięcy lat. Jest cennym źródłem naturalnych substancji bioaktywnych wykazujących rozległy zakres działania. Znajduje zastosowanie w kosmetologii, dermatologii i medycynie. Ze względu na swoje właściwości jest naturalnym surowcem coraz częściej wybieranym m.in. do produkcji kosmetyków.

Roślina jest znana pod różnymi nazwami w zależności od położenia geograficznego. Najpopularniejsze z nich to Gotu kola czy Tygrysia trawa. W Indiach i Nepalu powszechnie znana jest również jako Brahmi (od imienia bogini mądrości) i Saraswati (od imienia bogini wiedzy i mądrości).

Występuje w ciepłych rejonach na obu półkulach, m.in. w Indiach, Chinach, Malezji, Indonezji, na Madagaskarze, Sri Lance, w południowej i centralnej Afryce, w Australii oraz południowej i środkowej Ameryce. Wzrostowi sprzyja wysoka wilgotność, dlatego rośnie głównie przy brzegach zbiorników wodnych tworząc skupiska przypominające gęsty zielony dywan. Lubi gleby bogate w próchnicę, gliniaste i piaszczyste. Można ją również spotkać na skalistych, słonecznych wzniesieniach.

Wąkrota azjatycka jest dobrze znana i wykorzystywana od tysięcy lat. W indyjskiej medycynie naturalnej – Ajurwedzie, przypisuje się jej szerokie spektrum zastosowań. Uważa się, że ma właściwości odmładzające i wywiera pozytywny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Zgodnie z zasadami Ajurwedy, wąkrotę stosuje się w leczeniu zmian skórnych, w tym trudno gojących się ran.  Łagodzi zapalenia dróg moczowych, pomaga w astmie, anemii, przy problemach z nadciśnieniem oraz w chorobach przewodu pokarmowego. W medycynie chińskiej wąkrotę azjatycką stosowana jest w leczeniu depresji, niepokoju oraz jako środek usuwający fizyczne i psychiczne wyczerpanie.

Od wielu lat prowadzone są intensywne badania naukowe nad aktywnością biologiczną substancji odpowiedzialnych za wielokierunkowe działanie tej rośliny. Do najważniejszych substancji aktywnych należą saponiny triterpenowe i kwasy triterpenowe (m.in. azjatykozyd,), flawonoidy, cukry, aminokwasy i olejki eteryczne. Ponadto roślina jest bogata w witaminy (A, C, grupa wit. B) i składniki mineralne (m.in. potas, wapń, sód, magnez i inne). Skład chemiczny rośliny jest uzależniony od miejsca jej występowania.

Zastosowanie w kosmetykach

Gotu kola stosowana w produktach kosmetycznych wykazuje silne działanie przeciwzapalne, antybakteryjne i regenerujące skórę. Aktywność biologiczna polifenoli, w tym flawonoidów, wspomaga działanie przeciwrodnikowe i przeciwutleniające.

Wąkrotka jest skuteczna w terapii przeciwzmarszczkowej. Pozytywnie wpływa na metabolizm fibroblastów, stymulując je do produkcji kolagenu i elastyny. Powoduje to wzrost gęstości i elastyczności skóry, a także wygładzenie zmarszczek. Bardzo ważną kwestią jest fakt, że stymuluje ona tworzenie kwasu hialuronowego, który jest odpowiedzialny za prawidłowe nawilżenie skóry.

Tak jak wcześniej wspomniano, roślina ma szerokie spektrum działania, dzięki temu wspomaga regenerację głębokich, trudno gojących się ran i oparzeń na kilku płaszczyznach: poprzez działanie antyoksydacyjne, syntezę kolagenu oraz pobudzanie angiogenezy. Zmienia także strukturę blizn, dzięki czemu można je wygładzić i zmniejszyć ich przebarwienie.

Jest cenionym składnikiem aktywnym w pielęgnacji cery naczynkowej. Stymuluje odnowę komórkową, poprawia mikrokrążenie, wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych. Ze względu na to ostatnie działanie stosowana jest w profilaktyce obrzęków i cieni pod oczami. W pielęgnacji cery trądzikowej wykorzystuje się jej działanie przeciwzapalne i antybakteryjne. Stosowana jest w profilaktyce i zwalczaniu cellulitu. Powoduje zmniejszenie objętości komórek tłuszczowych (adipocytów), a także zwiększenie elastyczności włókien tkanki łącznej. Wzmacnia skórę głowy, stymuluje wzrost włosów i paznokci.

Wąkrotka azjatycka w Azji znana i stosowana jest od wieków, na kontynencie europejskim przekonujemy się do niej stosunkowo od niedawna, jednak szerokie spektrum jej działania stawia ją  w jednym rzędzie z najbardziej niezwykłymi roślinami wykorzystywanymi w kosmetyce.

 

[1] Dominika Król, Wąkrota azjatycka ( Centella asiatica L.) – właściwości lecznicze, Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2010, s. 101-105

[2] K Karłowicz-Bodalska, S Han, T Han, M Miranowicz, A Bodalska, Centella asiatica (L.) Urban, syn. Hydrocotyle asiatica L. – wąkrota azjatycka – znana roślina lecznicza Dalekiego Wschodu, Borgis - Postępy Fitoterapii 4/2013, s. 225-235.

[3] Adam Klimowicz, Joanna Zielonka, Marcelina Turek, Anna Nowak, Substancje pochodzenia naturalnego stosowane w terapii cellulitu, Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2015, s. 96-101

[4] Włodzimierz Markiewicz, Miodla indyjska i wąkrota azjatycka – mało znane rośliny występujące w preparatach weterynaryjnych, Życie Weterynaryjne 2020, 95(5)

[5] Kamila Nurkowska, Patrycja Grabiec, Mirosława Grymel, Kosmetyczny potencjał wąkroty azjatyckiej (Centella asiatica L. Urban), Świat Przemysłu Kosmetycznego 2/2021, s 49-54